فکر کنم حدود ۱۰-۱۲ سال پیش بود که برای اولین بار قرار بود برم غواصی! طبیعتا غواصی تفریحی و اونم توی جزیره کیش 🙂 از قبل ذهنیت خاصی نسبت بهش نداشتم و کاملا اتفاقی با همسرم و دوستانی که همراهشون بودیم تصمیم گرفتیم که غواصی رو تجربه کنیم. تجربه جالبی بود و باعث شد چندین بار دیگه و حتی توی کشورهای دیگه هم که امکانش وجود داشت امتحانش کنیم! البته بطور کلی غواصی توی همه جای دنیا جزو فعالیتهای گرون به حساب میاد برای همین خیلی هم پتانسیل زیاد امتحان کردنش وجود نداشته! 😉
حقیقتش مرتبه اولی که داشتم تجربه اش میکردم درک موضوع خیلی برام پیچیده بود چون درگیر یک فعالیت کاملا مبهم و ناشناخته بودم و ماهیت نهایی تجربه فضای مبهمی داشت. هم درگیر یادگرفتن و اجرای نکات تکنیکی بودم و هم باید از فضای جدید زیر آب لذت میبردم و دور و بر رو برانداز میکردم. حقیقتش اون اولین تجربه در کنار جذابیتها و هیجانی که داشت، تجربه خیلی راحتی هم نبود و کلا به نظرم فعالیت پیچیده ای اومد.
از اونجاییکه احتمالا میدونید، یکی از کارهای اصلی من توی چندین و چند سال گذشته تدریس بوده و توی تجربه های بعدی غواصی وقتی به اولین تجربه فکر میکردم به نظرم شروع آموزش باید با تاکید روی یک مفهوم کلیدی شروع میشد که نشد! طبیعتا میتونید حدس بزنید که دفعات بعدی هم چه داخل و چه خارج از کشور مربی بعد از سئوال اینکه آیا دفعه اولی هست که غواصی میکنید یا نه و شنیدن جواب منفی کلا بیخیال آموزش شده و گفته خب بپریم توی آب ! 😀
به نظرم شروع آموزش باید با تاکید روی یک مفهوم کلیدی شروع میشد که نشد!
اما خب اون نکته مهم چی بود؟ بیاین اینجوری با هم بررسی کنیم! تصور کنید که دارین در شرایط عادی نفس میکشید، حالا سرتون رو میکنید زیر آب! چی میشه؟ تقریبا میشه مطمئن بود که مغز بصورت خودکار و بلافاصله تنفس رو قطع میکنه، چون میدونه که شما ماهی نیستین و زیر آب هم نمیتونید نفس بکشین 😉 اصولا حتی اگر به هر دلیلی بخواین بصورت ارادی هم زیر آب نفس بکشین مغزتون جلوتون رو میگیره و نمیگذاره که این اشتباه رو انجام بدین! (البته من که امتحان نکردم اما اگه شما امتحان کردین با بقیه به اشتراک بزارین 😀 ) حالا این سناریو رو به غواصی تعمیم بدین! شما قراره برین زیر آب، پس اولین اتفاقی که میافته چیه؟ آره دیگه، همونی که بالا گفتم؛ مغر نمیزاره نفس بکشین 🙂 تا اینجاش که به نظر نرمال میاد اما مسئله اینجاست که شما اکسیژن دارید و میتونید از دهنتون و با استفاده از کپسولی که همراه دارین نفس بکشید! اما خب مغزتون خیلی درکی از این شرایط نداره و باید کلی باهاش کلنجار برید که آقاجان بیخیال شو و بزار نفس بکشم! خودم میدونم که الان خفه نمیشم.
اگه بخوام براتون کمی ویژوال تر شرایط رو ترسیم کنم اینجوری میشه که شما الان مثلا روی آب دارین شنا میکنید و دهنی کپسول رو هم گذاشتین توی دهنتون و حتی دارین باهاش نفس میکشین که مطمئن بشین که داره کار میکنه! حالا توی همین شرایط کافیه که سرتون رو بکنید زیر آب؛ چی میشه؟ هیچی دیگه، همونجوری که بالا گفتم مغر به سیستم تنفس دستور میده که فعالیتش رو قطع کنه؛ البته اینرو تاکید کنم که این شرایط برای افراد آماتور و کلا توی تجربیات اول اتفاق میافته چون مغزتون درکی از شرایط نداره 🙂 پس به نظرم اولین کاری که شما برای غواصی باید روش تمرکز کنید غلبه کردن بر این چالش ذهنی هستش که شما میتونید زیر آب هم نفس بکشید. و این همون نکته ای بود که میگم مربیهای غواصی بهتون توضیح نمیدن چون خودشون دیگه درکی از این چالش ندارن!
راستش همه اینها رو برای این نگفتم که بخوام راجع به غواصی توضیح بدم و در اصل، موضوع یکجورایی به کارهایی که در طول روز انجام میدم ربط پیدا میکنه؛ کاری که من و همکارام توی شرکت رایزن انجام میدیم، سعی برای ایجاد تغییر و بهبود رفتار و عملکرد افراد توی شرکتها و سازمانهاست البته توی فضای فناوری اطلاعات! عموم افراد توی این شرکتها و سازمانهایی که باهاشون کار میکنیم، فکر میکنم وقتیکه با یک رویکرد جدید مواجه میشن همون شرایط زیر آب رفتن رو پیدا میکنن! اولش همه هنگ میکنن که اِوا مگه اینجوری هم میشه (مگه میشه زیر آب نفس کشید؟؟) معمولا این تغییرات خیلی پیچیده و چالش برانگیز هم نیستن اما خب چون با قالب ذهنی پیش فرض متفاوت هست پس پذیرفتنش کمی پیچیده میشه و اون آدم اگر واقعا بخواد دنیای زیر آب رو ببینه حاضر میشه با این چالش ذهنی درگیر بشه و تغییرش بده؛ فقط مشکل اینجاست که ظاهرا اون دنیای زیر آب خیلی برای اغلب افراد جذابیت نداره و ترجیح میدن همون روی آب به زندگی ادامه بدن 😐
توی این چند سطر آخر میخوام یک بخش تکمیلی هم اضافه کنم و اونم اینه که همه امون حتی توی زندگی روزمره هم هر روز با چالشهای ذهنی مشابه غواصی مواجه میشیم و اگر بتونیم باهاشون کنار بیایم، میتونیم دنیای هیجان انگیز زیر آب رو هم تجربه کنیم وافقهای تازه ای رو پیش رومون ببینیم.
به نظر من که همیشه مواجه شدن با این چالشهای ذهنی و کنار اومدن باهاشون میارزه و همیشه کنجکاو هستم تا دنیای جدید پشتشون رو تجربه کنم! نظر شما چه جوریه؟
